Highlights van haptotherapie: Over gevoelsleven en affectiviteit

Mensen vragen wel eens aan mij: ‘Wat is haptotherapie?’

Haptotherapie is een mensvisie, waarbij menselijk gevoel en gevoelsleven en de gevoelsmatige wisselwerking tussen mensen onderling en met de omgeving centraal staan.
Anders gezegd:
Haptotherapie gaat over contact van de mens met zijn lichaam, zijn gevoelens, zijn vermogen om in contact te zijn met anderen en ook bij zichzelf te blijven. Het vermogen om te delen, zonder in de ander te verdwijnen of zichzelf weg te geven en zonder de ander op sleeptouw te nemen.

Als kind leren wij met gevoelens om te gaan door te kijken naar volwassenen. Dit heet observerend leren. Bevestiging of afkeuring van gedrag door onze ouders leert ons wat geaccepteerd wordt door de omgeving. Doordat ouders gevoelens benoemen, leren wij deze bij onszelf te herkennen.

Ontwikkeling van je gevoelens en je gevoelsleven gaat via aanraken. Als kind neem je via het aanraken waar en ken je betekenis en waardering toe aan die waarnemingen: of iets prettig voelt, of juist niet. Deze waarnemingen worden als gevoelservaringen in je lichaam opgeslagen. Zij vormen een basis voor het gevoel van veiligheid, zekerheid en vertrouwen in je verdere leven. Wanneer een kind te weinig op liefdevolle wijze wordt aangeraakt, kan dat leiden tot een verstoring van de normale ontwikkeling. De aangeboren vermogens worden als het ware te weinig geactiveerd. Ten gevolge van te weinig contact, voelt een kind zich niet veilig, bouwt het kind een spanning op, ontwikkelt het gevoelsleven zich niet volledig, kan het kind later gevoelens niet herkennen en delen, met grote gevolgen voor het volwassen leven.

De eisen die de maatschappij aan ons stelt nemen eerder toe- dan af;  wij ‘moeten’ veel van onszelf en van de omgeving. Daarin schuilt het gevaar dat wij meer gefocust raken op effectiviteit dan op affectiviteit. Wij kunnen dan minder contact maken met ons gevoel en ons lichaam. Affectiviteit speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van je gevoelsleven en is een directe wijze om datgene wat voelbaar is, voelbaar te maken. Affectiviteit is soms ver te zoeken in een prestatiegerichte maatschappij en ons emotioneel leven dreigt dan schraal te worden én we kunnen vervreemd raken van ons lichaam.

In de haptotherapie wordt aan het herstel van de verbinding met affectiviteit gewerkt. Hierbij is de bevestigende, affectieve aanraking belangrijk. Affectief omdat dit onvoorwaardelijk is. Bevestigend omdat je op die manier ervaart dat je aanwezigheid ertoe doet. De haptotherapeut stuurt (juist) niet met tips en adviezen maar er wordt samen met de cliënt ‘uitgeluisterd’ wat de cliënt beweegt. De cliënt leert woorden te geven aan zijn gevoel en de gevoelens die daaronder liggen. In de therapie gaat het erom dat je je gevoelens mag laten zien en om de rol van die gevoelens in het contact met mensen om je heen. Door het tonen van gevoelens laat iemand zich veel meer kennen dan door de kennis die hij heeft.

Door herstel van verbinding met affectiviteit kun je je vrijer gaan voelen om je eigen keuzes te maken en ernaar te handelen.